Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αποτελεί Ελληνορθόδοξο «πρεσβυγενές» Πατριαρχείο του Ορθόδοξου Χριστιανισμού. Ιστορικά, ανάγει την ύπαρξή του στην αρχαιότερη χριστιανική Εκκλησία της Ιερουσαλήμ, η οποία ιδρύθηκε εκεί αμέσως μετά τη σταύρωση και την ανάσταση του Ιησού Χριστού το έτος 33 μ.Χ., και για τον λόγο αυτό αυτοαποκαλείται και «Μήτηρ πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν».

Τις πρώτες βάσεις της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ έθεσαν οι Απόστολοι με συνέπεια να δεχθεί και τους πρώτους διωγμούς Εβραίων. Πρώτοι μάρτυρες εκείνης της εκκλησίας ήταν ο πρωτομάρτυρας Στέφανος που λιθοβολήθηκε από τους συμπατριώτες του και ο Απόστολος Ιάκωβος ο οποίος έπεσε θύμα των διωγμών των Ιουδαίων κατά των Χριστιανών. Στη «νεόπηκτη» αυτή Εκκλησία από την πρώτη Σύνοδο, γνωστότερη ως Σύνοδος των Αποστόλων διαχωρίστηκε ο Ιουδαϊσμός από τον Χριστιανισμό και ασφαλώς οι σχέσεις του Μωσαϊκού Νόμου από το Ευαγγέλιο.

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων διαιρεί την πολυκύμαντη ιστορία του σε τρεις μεγάλες περιόδους:

Α΄ Περίοδος: Από της ίδρυσης μέχρι τη κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες (33 - 638)

Β΄ Περίοδος: Από της Αραβικής μέχρι της Τουρκικής κατάκτησης (638 - 1517) και

Γ΄ Περίοδος: Από της Τουρκικής κατάκτησης μέχρι σήμερα. (1517 - σήμερα).